Համաշխարհային դասական երաժշտություն

Համաշխարհային դասական երաժշտություն

Դասական երաժշտության պատմություն: Մեծ կոմպոզիտորների կյանքը և ստեղծագործությունները: Կատարողական արվեստ: Դասական երաժշտության մեծանուն կատարողների կյանքը և վաստակը: Դասական երաժշտությունը արդի աշխարհում: Ժամանակակից կոմպոզիտորներ և կատարողներ: Այս ամենի մասին` «Համաշխարհային դասական երաժշտություն» հաղորդաշարի հաղորդումներում:

 

Ջութակահար Մայքլ Ռաբին (1936-1972)
30/01/2024

Ջութակահար Մայքլ Ռաբին (1936-1972)

«Բացառիկ, անսպառ տաղանդ», — այսպես է բնութագրել Մայքլ Ռաբինին նրա ուսուցիչ Իվան Ղալամյանը: Հաղորդման հեղինակը պատմում է հրաշամանուկ Մայքլի կյանքի և գործունեության մասին, ներկայացնում ջութակահարի նվաճումները, նրա արվեստի յուրօրինակությունը, որի փայլուն դրսևորումներից է Չայկովսկու կոնցերտը, որ հնչում է հաղորդման ընթացքում։

Նիկոլայ Մադոյանի «Բախիանան»
23/01/2024

Նիկոլայ Մադոյանի «Բախիանան»

Հաղորդումը ներկայացնում է Բախի 2-րդ պարտիտան՝ ջութակահար Նիկոլայ Մադոյանի «մարաթոնյան» մենահամերգից, որտեղ նա կատարել էր Բախի մենանվագ սոնատների և պարտիտաների շարքն ամբողջությամբ: Այս ելույթը Մադոյանի մենանվագային համերգաշարի հերթական օղակներից մեկն էր: Մինչ այդ նա կատարել էր հայ կոմպոզիտորների բոլոր հայտնի պիեսները, Բեթհովենի բոլոր 10 սոնատները և այլն:

Մոցարտի «Մանուշակ» և Շուբերտի «Գրետխենը ճախարակի մոտ» երգերը
02/01/2024

Մոցարտի «Մանուշակ» և Շուբերտի «Գրետխենը ճախարակի մոտ» երգերը

Հաղորդման 1-ին մասը նվիրված է դասական ռոմանսի առաջնեկ՝ Մոցարտի «Մանուշակ» երգին, 2-րդ մասը՝ Շուբերտի «Գրետխենը ճախարակի մոտ» երգին: Երկու երգերն էլ գրված են Գյոթեի խոսքերով: Եթե «Մանուշակը» մի դրամատիկ տեսարան է, ապա «Գրետխենը»՝ ողբերգական: Երկու երգերն էլ նորարարական են, որտեղ գերիշխում են զուտ երաժշտության օրենքներն ու միջանցիկ զարգացումը, ինչը վառ կերպով արտահայտվում է նվագակցության մեջ: Երկուսն էլ կանխորոշեցին այս ժանրի հետագա զարգացումը:

Յոհաննես Բրամս
26/12/2023

Յոհաննես Բրամս

Հաղորդումը նվիրված է 19-րդ դարի գերմանացի կոմպոզիտոր Յոհաննես Բրամսի կյանքի և ստեղծագործական ուղուն: Կոմպոզիտորն իր արվեստում ամփոփել է այն նվաճումները, որոնք արևմտաեվրոպական երաժշտությունը ձեռք է բերել իր զարգացման 500 տարվա ընթացքում:

Ստեփան Լուսիկյան, «Գողգոթա» (մաս Բ)
12/12/2023

Ստեփան Լուսիկյան, «Գողգոթա» (մաս Բ)

Հաղորդման 2-րդ մասում շարունակվում է կոնցերտի ձևի և բովանդակության վերլուծությունը, բացահայտվում են ազդեցությունները, խորհրդանիշները, վերծանվում է դրանց իմաստը: Հաղորդումն ավարտվում է կոնցերտի հեղինակային կատարման ձայնագրությամբ: Նվագակցում է Հալլեի օպերային թատրոնի (Opernhaus) նվագախումբը՝ Ռոլանդ Քլյուտիգի ղեկավարությամբ։

Ստեփան Լուսիկյան, «Գողգոթա» (մաս Ա)
05/12/2023

Ստեփան Լուսիկյան, «Գողգոթա» (մաս Ա)

«Գողգոթա» դաշնամուրային կոնցերտը կոմպոզիտոր Ստեփան Լուսիկյանի «կարապի երգն» է, Սվետլանա Նավասարդյանի բնորոշմամբ՝ այն «ոսկե վարդը, որը նա դրել է երաժշտության պատվանդանին»: Հաղորդման 1-ին մասում ներկայացվում է այն երաժշտական դաշտը, որտեղ բացվել է այդ «ոսկե վարդը»:

Միքայել Մալունցյան
28/11/2023

Միքայել Մալունցյան

Հաղորդումը նվիրված է մեծանուն դիրիժոր, ուսուցիչ Միքայել Մալունցյանին։ «Միքայել Մալունցյանը մեծ էրուդիցիայի տեր երաժիշտ է և առաջնակարգ դիրիժոր», - ասել է Արամ Խաչատրյանը: Իսկ Ժան Տեր-Մերկերյանը խոստովանել է, որ «Միքայել Մալունցյանի հետ նվագելը երջանկություն է»։

 

Կոմիտաս, Բաբելոնի գետերի մոտ
21/11/2023

Կոմիտաս, Բաբելոնի գետերի մոտ

Հաղորդումը նվիրված է Կոմիտասի՝ 137-րդ սաղմոսի հիման վրա գրած կանտատին, որը նա ստեղծել է Բեռլինի կոնսերվատորիայում ուսանելիս: Սաղմոսը նկարագրում է Բաբելոնում գերված հրեաների ողբերգությունը, ինչը համահունչ էր 1896 թ. Վանա կոտորածի գույժից ցնցված Կոմիտասի հոգեվիճակին:

Ռիխարդ Շտրաուս, «Սալոմե»
14/11/2023

Ռիխարդ Շտրաուս, «Սալոմե»

Հաղորդումը նվիրված է Ռ. Շտրաուսի «Սալոմե» օպերային, որն, ըստ Ռոմեն Ռոլանի, «հրեշավոր գլուխգործոց» է: Օպերայում արտացոլված են Հովհաննես Մկրտչի՝ Սալոմեի պահանջով և Հերովդես Չորրորդապետի հրամանով ի կատար ածված գլխատումը և հետագա իրադարձությունները:

Յոհան Սեբաստիան Բախ, «Չարչարանքներ ըստ Հովհաննու»
07/11/2023

Յոհան Սեբաստիան Բախ, «Չարչարանքներ ըստ Հովհաննու»

Հաղորդումը լուսաբանում է Բախի այս ստեղծագործության գաղափարը, դրամատուրգիան, կառուցվածքը, ձևի բաղադրիչները և վերծանում խորհրդանիշները, ինչը նպաստում է պասիոնի առավել խոր ընկալմանը:

 

Յոհան Սեբաստիան Բախ, Երգեհոնային գրքույկ
24/10/2023

Յոհան Սեբաստիան Բախ, Երգեհոնային գրքույկ

Հաղորդումը ներկայացնում է Բախի «Երգեհոնային գրքույկը»՝ հոգևոր երգերի բազմաձայն մշակումների ժողովածուն, որն, ըստ Ա. Շվայցերի, համայն երաժշտական աշխարհի մեծագույն նվաճումներից մեկն է, Բախի երաժշտական լեզվի բառարանը, նրա արվեստն ըմբռնելու բանալին։

Կարոլ Շիմանովսկու միթոսները
17/10/2023

Կարոլ Շիմանովսկու միթոսները

Հաղորդումը լուսաբանում է Շիմանովսկու «Միթոսներ. երեք բանաստեղծություն ջութակի և դաշնամուրի համար» շարանվագը: Պիեսների ծրագիրը, սյուժեն քաղված է Օվիդիոսի «Մետամորֆոզներ» պոեմից: Արծարծվում են նաև բնությունն ու դիցաբանական կերպարները երաժշտության մեջ մարմնավորելու խնդիրները:

Հաֆեզապատում
10/10/2023

Հաֆեզապատում

Հաղորդումը քննում է պարսկական պոեզիայի ազդեցությունն արևմտյան բանաստեղծական արվեստի վրա՝ ըստ Յոհան Գյոթեի «Արևմտաարևելյան դիվանի»։ Ներկայացվում են և վերլուծվում Հաֆեզի խոսքերով գրված՝ Ֆ. Շուբերտի և Յ. Բրամսի երգերը։ Կարևորվում է նաև արվեստի, մշակույթի առաքելությունը Արևելքի և Արևմուտքի հաշտեցման և ներդաշնակման գործում։

Լեհական Մոցարտ
03/10/2023

Լեհական Մոցարտ

Հաղորդումը նվիրված է Ֆրեդերիկ Շոպենի կյանքին և ստեղծագործությանը: Այն անդրադառնում է նաև նրա արվեստի ողբերգականությանը, որն արտահայտվում է հայրենազուրկ արվեստագետի երկատված հոգու, կարոտակեզ սրտի ալեկոծումներով:

Գեորգ Ֆրիդրիխ Հենդել (մաս Բ)
26/09/2023

Գեորգ Ֆրիդրիխ Հենդել (մաս Բ)

Հաղորդման 2-րդ մասը լուսաբանում է Հենդելի կյանքի և ստեղծագործության լոնդոնյան շրջանը, երբ տեղի ունեցավ նրա վերելքը օրատորիայի և օպերայի ժանրերում: Հաղորդումը շարունակում է զուգահեռները Հենդելի և Բախի միջև, նշվում է նաև Հենդելի ազդեցությունն այլ կոմպոզիտորների վրա:

 

Գեորգ Ֆրիդրիխ Հենդել (մաս Ա)
19/09/2023

Գեորգ Ֆրիդրիխ Հենդել (մաս Ա)

Հաղորդման 1-ին մասը նվիրված է Հենդելի կյանքին և ստեղծագործությանը, նրա գործունեությանը Գերմանիայում, Իտալիայում, Անգլիայում, առաջին օպերաների և օրատորիաների ստեղծման շրջանին: Զուգահեռներ են անցկացվում Հենդելի և Բախի միջև:

 

Հրեշտակի հիշատակին
12/09/2023

Հրեշտակի հիշատակին

Հաղորդումը նվիրված է «հրաշալի և ցնցող, ֆենոմենալ հնչյունային համակցությունների» (Ստրավինսկի) տիրակալ Ալբան Բերգի Ջութակի կոնցերտին:

 

Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտ (մաս Բ)
05/09/2023

Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտ (մաս Բ)

Հաղորդման 2-րդ մասը նվիրված է Մոցարտի կյանքին և ստեղծագործությանը: Այստեղ մեջբերվում են նաև հատվածներ անվանի մոցարտագետների աշխատություններից, որոնք բացահայտում են հանճարի աշխարհայացքի, խառնվածքի, բնավորության առանձնահատկությունները, որոնք մարմնավորվել են նրա իսկ ստեղծած հերոսների կերպարներում:

 

Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտ (մաս Ա)
29/08/2023

Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտ (մաս Ա)

Հաղորդման առաջին մասում Մոցարտը ներկայանում է որպես ազգային ինքնագիտակցության զարթոնքի մունետիկ, օպերային և այլ ժանրերի կարծրատիպերը «պայթեցնող» նորարար, որը դասական երաժշտության «էպիկենտրոնը» Իտալիայից տեղափոխեց Գերմանիա:

 

Մաեստրո Արամ Ղարաբեկյան
22/08/2023

Մաեստրո Արամ Ղարաբեկյան

Հաղորդումը նվիրված է Հայաստանի պետական կամերային նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավար և դիրիժոր Արամ Ղարաբեկյանի հիշատակին: Այն լուսաբանում է դիրիժորի բուռն գործունեությունը Հայաստանում և սփյուռքում, նրա դերը նվագախմբի մակարդակի  բարձրացման և Հայաստանի միջազգային համբավին նպաստելու գործում: