

Հոգևոր զրույցներ
Կյանքի կոչում և նպատակ: Ներանձնական փնտրումներ և հոգևոր ճանապարհի ընտրություն: Դավանական մաքրություն, ուղղափառ գիտակցություն, սեփական ավանդության ճանաչողություն: Ինչ պատասխաններ է տալիս Եկեղեցին մեզ հուզող խնդիրներին: Ինչպիսին է հոգևորի և նյութականի փոխհարաբերությունը մարդու կյանքում: Կարելի՞ է այս կյանքում հասնել կատարելության: Ինչպես իրագործել քրիստոնեական պատվիրանները: Ինչպես վերաբերվել աղանդավորական շարժումներին: Ինչպես զերծ պահենք մեզ և մեր երեխաներին հոգևոր շեղումներից: Այս և այլ կարևոր հարցերի պատասխանները` «Հոգևոր զրույցներ» հաղորդաշարի քննարկումներում:


Սբ Հովհան Որոտնեցի
Հայ Եկեղեցու ականավոր վարդապետի անձը, գործունեությունն ու սրբադասումը։ Միջնադարյան վանական կենտրոնների ու համալսարանների րաբունապետերի ոսկե շղթան՝ Մխիթար Գոշից մինչև սբ Գրիգոր Տաթևացի։ Ազգային կրթական համակարգի զարթոնքը աշխարհաքաղաքական աննպաստ պայմաններում։ Հովհան Որոտնեցին իբրև ուղղափառության ջատագով։ Որոտնավանքը հնում և այսօր։
- Խոսնակ՝ Տ. Դավիթ քհն․Գիշյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․Ասլանյան


Պահք և ծոմապահություն
Ճշմարիտ պահեցողության ավետարանական նկարագրությունները։ Պահքի օգտակարությունը և՛ հոգուն, և՛ մարմնին. Դանիելյան պահք։ Տիրոջ համար մերժելի ծոմապահությունը (Ես. ԾԸ 3-14)։ Համազգային ծոմապահության և ապաշխարության սուրբգրային օրինակները (Բ Եզր. Ը 21-23, Հովել Բ 12-17, Նեեմ. Ա 4-11)։ Պահք պահելու կամ չպահելու համար իրար չդատելու պատվիրանը (Հռոմ. ԺԴ, Ա Կոր. Ժ 25-33)։
- Խոսնակ՝ Տ. Դավիթ քհն․ Գիշյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․Ասլանյան


Արդարություն և հավասարություն
Տերունահաստատ և մարդկային արդարության զանազանությունը։ Մովսիսական օրենքում տրված հատուցողական արդարադատության նոր մեկնաբանությունը Լեռան քարոզում. «Լսել եք՝ ինչ ասվեց նախնիներին՝ աչքի դիմաց աչք, ատամի դիմաց ատամ» (Մատթ. Ե 38)։ Տիրոջ կողմից արդարության վերականգնումը. «Իմն է վրեժխնդրությունը, և Ես կհատուցեմ» (Բ Օր. ԼԲ 35)։ «Երանի՜ արդարության քաղցն ու ծարավն ունեցողներին, որովհետև նրանք կհագենան» (Մատթ. Ե 6)։
- Խոսնակ՝ Տ. Հուսիկ քհն․ Դոխոլյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Ատելություն
Եղբոր հանդեպ ատելության պատճառները Կայենի սրտում։ «Եթե աշխարհը ձեզ ատում է, իմացե՛ք, որ նախ Ինձ է ատել» (Հովհ. ԺԵ 18)։ Տիրոջ համար ատելի երևույթները։ Ատել մեղքը, ոչ թե մարդուն։ Սերը և խոնարհությունն իբրև ատելությունը հեռու վանող առաքինություններ։ «Ով չի սիրում իր եղբորը, որին տեսնում է, չի կարող սիրել Աստծուն, որին չի տեսել» (Ա Հովհ. Դ 20)։
- Խոսնակ՝ Տ. Հուսիկ քհն․ Դոխոլյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Գայթակղություն
Մարդ արարածի՝ գայթակղությանը տրվելու պատճառները։ «Վա՜յ աշխարհին՝ գայթակղությունների պատճառով։ Հարկ է, որ գայթակղությունները գան, բայց վա՜յ այն մարդուն, որի միջոցով գայթակղություն կգա։ Եթե ձեռքդ կամ ոտքդ գայթակղեցնում է քեզ, կտրի՛ր այն և դե՛ն նետիր քեզնից» (Մատթ. ԺԸ 7-8)։ Գայթակղության արտաքին և ներքին աղբյուրները։ Տիրոջ փորձությունն անապատում և գայթակղությունների մերժումը։ Գայթակղությունների դեմ հոգևոր պայքարի միջոցները։
- Խոսնակ՝ Արմեն Հարեյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Տարեմուտ
Եկեղեցական և աշխարհիկ օրացույցներով տոնախմբվող տարեմուտը։ Սուրբ Նիկողայոս Սքանչելագործ հայրապետի տոնի խորհուրդը։ Ծննդյան պահքն ու ամանորյա եռուզեռը։ Սուրբ Ծննդյան ճրագալույցին Տիրոջն ընդառաջ գնալու և ներքուստ նորոգվելու պատգամը։ Սուրբ Ծննդյան տոնի պարգևած հոգևոր ցնծությունը։ Խորհրդածություն մեզ տրված ժամանակի տնօրինման շուրջ։
- Խոսնակ՝ Տ. Դավիթ քհն․ Գիշյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Սուրբ Ստեփանոս Նախավկա
Քրիստոնեական առաջին հրապարակային վկայությունն ու նահատակությունը «Գործք առաքելոց»-ում։ Սարկավագական պաշտոնը վաղ Եկեղեցում։ Ընդհանրական Եկեղեցու նշանավոր սարկավագները։ Սարկավագությունն իբրև Եկեղեցու նվիրապետության հիմնական աստիճան, ձեռնադրությամբ տրվող իրավունքները։ Դարերի ընթացքում սարկավագական աստիճանի ընկալման փոփոխությունը Եկեղեցում։
- Խոսնակ՝ Տ. Դավիթ քհն․ Գիշյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Մարմինն իբրև Աստծո տաճար
«Չգիտե՞ք, որ Աստծո տաճար եք, և Աստծո Հոգին է բնակվում ձեր մեջ» (Ա Կորնթ. Գ 16)։ Ձեռակերտ տաճարները և մարդկային սրտերն իբրև Տիրոջ բնակարան։ Աստծո կողմից լքված մարմնական տաճարի ապականումը։ Անբովանդակելի Աստծո բովանդակումը մարդու մեջ. «Եվ Բանը մարմին դարձավ» (Հովհ. Ա 14). «…որպեսզի ձեր հավատի միջոցով Քրիստոսը բնակվի ձեր սրտերում» (Եփես. Գ 17)։
- Խոսնակ՝ Տ. Աշոտ քհն․ Սաֆարյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Սուրբ Աստվածածնի հղացումն Աննայից
Տոնի հաստատման ժամանակն ու խորհուրդը։ Սրբազան Ավանդության ոչ աստվածաշնչյան աղբյուրների վկայություններն Աստվածածնի մասին։ Տիրամոր փրկչական առաքելությունը և նոր Եվայի կերպարի ուսուցողական նշանակությունը հոգևոր կյանքում։ Աստվածածնի անձի շուրջ դավանաբանական պատկերացումներն ընդհանրական Եկեղեցում։ «Մայր աստվածություն. Անահիտից Մարիամ» ցուցահանդեսի պատգամը։
- Խոսնակ՝ Տ. Դավիթ քհն․ Գիշյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Հայոց լուսավորիչները
Ինչ է ազգի լուսավորումը։ Թադեոս և Բարթողոմեոս առաջին լուսավորիչ առաքյալները, Հայաստանում նրանց քարոզության պատմական վկայությունները։ Քրիստոսի անդրանիկ հավատացյալ հայոց Աբգար թագավորի պատմությունը։ Երկու առաքյալների՝ Հայաստանում քարոզության դրդապատճառները։ Հայոց երկրորդ լուսավորիչ Գրիգոր հայրապետը։ Հայոց ազգի լուսավորիչները ոսկեդարում և հետագա դարերում։ Հավատի լույսի տարածման հարատև ընթացքը, մերօրյա լուսավորիչները։
- Խոսնակ՝ Տ. Հուսիկ քհն․ Դոխոլյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Թվերի խորհրդաբանությունը
Թվերի սրբազան կամ յուրահատուկ նշանակությունը փիլիսոփայական և կրոնական համակարգերում։ Բացարձակ և անտրոհելի միության գաղափարը։ Պարզ կամ կատարյալ թվերը (1, 3, 7) քրիստոնեական ընկալման մեջ և դրանց բազմապատիկները։ Երրորդութենական միաստվածության սկզբունքը։ 40 թվի և հիսնակի խորհրդաբանությունը։ Ժամանակի և թվահաշիվի առնչությունը։ Թվերի հոգևոր և նյութապաշտական ընկալումները։
- Խոսնակ՝ Տ. Դավիթ քհն․ Գիշյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Բարկություն
Բարկության մեղքին Քրիստոսի տված խիստ գնահատականը և դրա մեկնաբանությունը Պողոս առաքյալի թղթերում։ Բարկությունն իբրև սթափ դատողության մթագնում։ Բարկության պատճառը. «Այդ որտեղի՞ց պատերազմներ և որտեղի՞ց կռիվներ ձեր մեջ. ձեր այն ցանկությունների՞ց, որոնք կռիվ են մղում ձեր անդամների մեջ» (Հակ. Դ 1)։ «Քաղցր պատասխանը մեղմացնում է սրտմտությունը, իսկ խիստ խոսքը բարկություն է բարձրացնում» (Առակ. ԺԵ 1)։ «Թե բարկանաք, չմեղանչե՛ք, արեգակը թող ձեր բարկության վրա մայր չմտնի» (Եփես. Դ 26)։
- Խոսնակ՝ Տ. Հուսիկ քհն․ Դոխոլյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Հեռացում Աստծուց
Ինչն է անհատներին և ժողովուրդներին հեռացնում Տիրոջից։ Աստծուց հեռանալու հետևանքները՝ Անառակ որդու առակի օրինակով։ Պետրոսի ուրացումն ու վերականգնումը առաքելական պաշտոնում։ «Տերը չի լքելու և չի անտեսելու քեզ, մի՛ վախեցիր» (Բ Օր. ԼԱ 8)։ Աստծուն ընդառաջ կատարված քայլեր. «Մոտեցե՛ք Աստծուն, և Նա կմերձենա ձեզ» (Հակ. Դ 8)։ Ոչինչ չի կարող բաժանել մեզ Աստծու սիրուց (Հռոմ. Ը 38-39)։
- Խոսնակ՝ Տ. Հուսիկ քհն․ Դոխոլյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Տիրոջ ուխտը մարդկության հետ
Հին և Նոր Կտակարաններն իբրև Տիրոջ ուխտի տապանակներ։ Ուխտ կնքող կողմերը և Աստված-մարդ հարաբերությունը։ Հին Կտակարանում նահապետների և հրեա ազգի հետ կնքված ուխտերը։ Իսրայելի ժողովրդի անհավատարմությունը Տիրոջը տրված երդումներին. «Ուխտ դրեք և կատարեցեք» (Սաղմ. ՀԵ 12)։ Մարդկության հետ Քրիստոսի կնքած նոր ուխտը և Պատարագի խորհուրդը։ Տիրոջ ուխտը հայ ազգի հետ։
- Խոսնակ՝ Տ. Դավիթ քհն․ Գիշյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Սուրբ Էջմիածնի Մայր տաճարը
Էջմիածինը հայ ժողովրդի գիտակցության մեջ։ Մայր տաճարի Իջման խորանը և Լուսավորչի տեսիլքը։ Համազգային ուխտերթեր դեպի Սբ Էջմիածին։ Մայր Աթոռի տեղափոխությունները դարերի ընթացքում և վերահաստատումը Վաղարշապատում։ «Եկայք շինեսցուք սուրբ զխորանն լուսոյ»։ Մայր տաճարի վերաօծումն իբրև Տիրոջ հետ հայ ժողովրդի ուխտի նորոգման առիթ։
- Խոսնակ՝ Արմեն Հարեյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Հովհաննեսի հայտնություն. պատգամներ եկեղեցուն
Հովհաննես առաքյալի հովվական ուղերձը Փոքր Ասիայի յոթ եկեղեցական համայնքներին։ Քիլիազմի կամ «Հազարամյա թագավորության» վարդապետությունը վաղ Եկեղեցում և Տիրոջ գալստյան սպասումը մեր օրերում։ Զգուշացում հավատուրացության և հերձվածների դեմ. «Լքեցիր քո առաջին սերը» (Հայտ. Բ 4)։ Հոգևոր գաղջության ատելի լինելը Տիրոջ համար։ Աստծո հանդեպ հավատի, հույսի և սիրո մեջ հարատևելու պատվիրանը։ Հոգևոր մահն իբրև «երկրորդ մահ» (Հայտ. Բ 11)։
- Խոսնակ՝ Տ. Հուսիկ քհն․ Դոխոլյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Հոգետրավմայի ամոքման քրիստոնեական ուղին
Հոգեկան տրավմաների տարատեսակները և ընդհանուր բնորոշիչ գծերը։ Հոգետրավմաների ամոքման ուղին և հաջորդական քայլերը։ Ազգային տրավման հրեա և հայ ազգերի գիտակցության մեջ և դրա հաղթահարման փորձերը։ Ամեն բան կորցրած մարդու հոգետրավմատիկ վիճակի և կազդուրման նկարագրություն Հոբի օրինակով։ Սեռական բռնության տրավմատիկ հետևանքների վերլուծություն. Ամոն և Թամար, Դինա, Շուշանիկ։
- Խոսնակ՝ Մարիաննա Ապրեսյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Սուրբ Մյուռոնի խորհուրդը
Մյուռոնի աստվածաշնչյան և վաղքրիստոնեական ակունքները։ Սուրբ Դիոնիսիոս Արեոպագացու մյուռոնի աստվածաբանությունը։ Սուրբ Մյուռոնն իբրև Քրիստոսի և Սուրբ Հոգու խորհրդանիշ։ Մյուռոնօրհնեքը Հայ Եկեղեցում և մյուռոնօրհնությունը վավերացնող նվիրական սրբությունները։ Սուրբ Մյուռոնը և Եկեղեցու խորհուրդները։ Մյուռոնօրհնեք, Դրոշմ ինքնության։
- Խոսնակ՝ Տ. Դավիթ քհն․ Գիշյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Սաղմոսարան
Սաղմոսաց գիրքն աստվածաշնչյան կանոնում։ Դավիթ թագավորի կերպարը։ Սաղմոսասացություն և սաղմոսերգություն։ Սաղմոսներում արտահայտված մարդկային հույզերը։ Սաղմոսների ուսուցողական նշանակությունը։ Աղոթական վիճակն ու սաղմոսների ընթերցանությունը։
- Խոսնակ՝ Տ. Դավիթ քհն․ Գիշյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան


Ծուլություն
Ծուլությունն իբրև մահացու մեղք։ «Տեր Աստված Իր ստեղծած մարդուն տեղավորեց բերկրության դրախտում, որպեսզի սա մշակի ու պահպանի այն» (Ծն. Բ 15)։ Աստվածաշնչի իմաստության գրքերի և ժողովրդական իմաստության հորդորները ծույլերին։ Հովհան Ոսկեբերան. «Արժե՞ ծուլության պատճառով հասնենք դժոխք»։ «Օգտագործե՛ք ժամանակը» (Եփես. Ե 16)։ Տասը մնասների առակը։
- Խոսնակ՝ Տ. Հուսիկ քհն․ Դոխոլյան
- Վարող՝ Վարդան սրկ․ Ասլանյան