Կենդանի ջուր, կենդանի ջրի աղբյուր․ այն տալիս է ֆիզիկապես կամ հոգեպես մաքրվելու հնարավորություն, ուժ։ Բուժող, մեռելներից հարություն տվող կամ անմահություն պարգևող կենդանի ջրի մասին առասպելը տարածված է շատ ժողովուրդների հավատալիքներում և բանահյուսության մեջ։ Իսկ աստվածաշնչյան գրքերը «կենդանի ջուր» հասկացությանն այլ իմաստ են տալիս։ Մի կողմից այն հայտնվում է որպես իրական նյութ, և հոսող ջուրը կոչվում է «կենդանի», որը մնում է թարմ և ենթակա չէ քայքայման։ Մյուս կողմից՝ հենց այս որակների շնորհիվ և որպես նյութ, առանց որի անհնար է մարդու գոյությունը, այն ձեռք է բերում ընդլայնված փոխաբերական իմաստ և դառնում բարձրագույն հոգևոր արժեքների խորհրդանիշ։

«Մաքուր սրտով», «սրտի պարզությամբ» արտահայտություններն օգտագործվում են հետևյալ իմաստով՝ անտեղյակությունից, առանց հետին մտքի խախտել որևէ սահմանված կարգ՝ բարոյականություն, օրենք, վարվելակարգ, գործել անզգուշորեն՝ առանց մտածելու սեփական արարքների հետևանքների մասին։ Արտահայտության մյուս երեսը կարող է պարունակել հեգնական ենթատեքստ․ անել ինչ-որ բան միամտորեն, հիմարաբար։

Այսօր «ցավերով ծնել» արտահայտությունը հիմնականում վերաբերում է ստեղծագործական ոլորտին և նշանակում ստեղծել նոր գործ, գաղափար, տեսություն, նախագիծ և այլն։ «Ցավերով ծնել»-ը մեզ հիշեցնում է առաջին մարդկանց`Ադամի և Եվայի մեղսագործության պատմությունը: Աստվածաշունչը մեզ պատմում է, որ նրանք բնակվում էին Եդեմական պարտեզում. երկուսն էլ` Ադամն ու նրա կինը, մերկ էին ու չէին ամաչում իրենց մերկությունից և Աստծո առջև նման էին երեխաների: Այստեղ ընդգծվում է առաջին մարդկանց իմաստությունը. նրանք ասես բաց էին, մերկ՝ Աստծո ներգործության համար:

Պոռնիկ կին, գայթակղեցնող․ այս դարձվածքը ոչ կրոնական իմաստով առավելապես օգտագործվում է հումորային համատեքստում՝ որպես անլուրջ, պչրաբարո կնոջ հոմանիշ։ Բաբելոնի պոռնիկի աստվածաշնչյան կերպարը չի վերաբերում որևէ կոնկրետ կամ խորհրդանշական կնոջ։ Աստվածաշնչյան տեքստում երկիրը, ժողովուրդը, ինչպես նաև Իսրայելը, որոնք չեն ճանաչում Աստծուն կամ հեռացել են Նրանից, հաճախ համեմատվում են պոռնիկի հետ։ Այսպես՝ Եզեկիելը Երուսաղեմը նմանեցնում է պոռնիկ կնոջ։ Մոռանալով Աստծուն և շեղվելով դեպի կռապաշտություն՝ Իսրայելն այստեղ ներկայանում է անհավատարիմ կնոջ կերպարով, որը պոռնկացել է եգիպտացիների, ասորիների և բաբելացիների հետ։

Նեռ, Հակաքրիստոս, Լևիաթան։ Սրա փոխաբերական օգտագործումը նշանակում է «աստվածատհաճ մարդ», «չարիք գործող», «հայհոյող», այսինքն՝ Աստծո պատվիրաններին հակառակ գործող։ Հետագայում այս բառը սկսեց գործածվել որպես հայհոյանք և ընդհանրապես վատ, դաժան մարդ նշանակել։ «Նեռ» բառը հանդիպում է Հովհաննեսի թղթերում․ «Որդյակնե՛ր, վերջին ժամանակն է։ Եվ ինչպես լսել եք, Նեռը գալու է․ բայց արդեն իսկ եկել են բազում նեռեր․ դրանից էլ կարող ենք իմանալ, որ վերջին ժամանակն է» (Ա Հովհ. Բ 18)։

Այս բառը ոչ կրոնական համատեքստում օգտագործվում է որպես հոգևոր և ֆիզիկական կատարելության խորհրդանիշ։ Բոլոր առումներով առաքինի մարդուն հրեշտակ են անվանում․ հրեշտակի հետ համեմատությունը պարունակում է խանդավառ գնահատական, գովասանք կամ շողոքորթություն։ «Հրեշտակային» սահմանումը ցույց է տալիս որոշ որակների գերագույն աստիճան՝ համբերություն, բարություն, հեզություն, անմեղություն, մաքրություն, բնավորությունն ընդհանրապես, ֆիզիկական գեղեցկություն։

Խոսքը նրանց մասին է, ովքեր համառորեն ձգտում են հոգևոր արժեքների՝ դրանցում գոյության իմաստը գտնելու, նաև բարոյական ուղեցույցներ և ճշմարտություն փնտրելու հույսով։ Հումորային համատեքստում խոսքը բառացիորեն սոված ու ծարավ մարդկանց մասին է։ Քրիստոսը Լեռան քարոզը սկսում է Երանիներով, որոնցում ասում է. «Երանի՜ նրանց, որ քաղցն ու ծարավն ունեն արդարության, որովհետև նրանք պիտի հագենան» (Մատթ. Ե 6)։

Դժոխք, անդրաշխարհ, կրակե գեհեն։ Համընդհանուր հայեցակարգ, որն արտահայտում է մարդու հետմահու գտնվելու վայրի պատկերացումներից մեկը, որտեղ հավերժական տանջանք է սպասում մեղավորին։ Առօրյա խոսքում լայնորեն կիրառվում է «դժոխային» ածականը կյանքի տարբեր իրողությունների համար՝ ցույց տալով դրանց որակի ծայրահեղ վատ աստիճանը։ «Դժոխային» կարող են լինել, օրինակ, սովը, շոգը, ցուրտը, ձանձրույթը, աշխատանքը և այլն։

Նշանակում է ինչ-որ կարևոր բանի իմաստ, սկիզբ, հիմք, որի վրա ամեն բան պահվում է։ Անկյունաքարի մասին առաջին հիշատակումները հին ժամանակներից են։ Անկյունաքարը նախկինում կիրառվել է տաճարների կամ պաշտպանական կառույցների կառուցման մեջ։ Սովորաբար այն տեղադրվում էր շենքի հիմքում այնպես, որ նրա վրա ընկնի շինության ողջ ծանրաբեռնվածությունը։ Հետագայում կառույցի հիմքում առաջին քարը դնելու կարգը դարձավ մի ամբողջ ծիսակարգ։ Դրա վրա փորագրվում են շինարարության մեջ ներգրավված անձանց սկզբնատառերը, ինչպես նաև շենքի կառուցման տարեթիվը։ Որոշ երկրներում քարի կողքին դրվում են թերթեր, մետաղադրամներ և ժամանակին համապատասխան այլ խորհրդանշական իրեր։

«Վերադարձ իր շրջապտույտին» («դարձ ի շրջանս յուր») դարձվածքը նշանակում է ինչ-որ բանի կամ ինչ-որ մեկի վերադարձն իր սովորական տեղը, իր սկզբնական դիրքին, ինչպես նաև այն, որ սկզբունքորեն ոչ մի նոր բան չկա, ամեն ինչ կրկնվում է։ Այն վերցված է Աստվածաշնչի Ժողովողի գրքի առաջին գլխից. «Ամեն ինչ ունայն է։ Ի՞նչ օգուտ ունի մարդ իր ողջ չարչարանքից, որ տանջվում է արեգակի ներքո։ Սերունդ է գնում, սերունդ է գալիս, բայց երկիրը մնում է հավերժ։ Արեգակը ծագում, արեգակը մայր է մտնում և վերադառնում է իր տեղը, որտեղից ծագել է։ Հողմը ելնում է դեպի հարավ և դառնում է դեպի հյուսիս, պտտվելով պտտվում՝ փչում է հողմը և վերադառնում նորից իր շրջապտույտին» (Ժող. Ա 2-6)։ 

Այս ասացվածքը նշանակում է, որ եթե մարդը ձգտում է Աստծուն և հավատում է Նրան, ապա Աստված բարեհաճ կլինի այս մարդու նկատմամբ և նրան օգնություն ու աջակցություն կտրամադրի կյանքում։ Ասացվածքի սկզբնաղբյուր է Աստվածաշունչ մատյանը։ Հակոբոսի թղթի 4-րդ գլխի 8-րդ համարում կարդում ենք. «Մոտեցեք Աստծուն, և Նա կմերձենա ձեզ»։

Կրոնական իմաստով ով զուր, առանց պատճառի, կարիքի, օգուտի, ունայն կամ հիմարաբար է տալիս Աստծո անունը, իզուր է ապրում իր կյանքը։ Աստված Սեր է, իսկ սիրո դրսևորումներից մեկը համաշխարհային ներդաշնակությունն է: Եվ այդ պատճառով այն ամենն, ինչը մարդու մեջ կապված է անհամաձայնության, հակառակասիրության հետ, Աստծո համար անցանկալի է:

Ասացվածքի սկզբնաղբյուրը Աստվածաշունչն է։ Իմաստն այն է, որ սուրբ մարդը դառնում է Աստծո անոթ, որի մեջ Աստված ապրում և գործում է։ Արդարն ապրում է ոչ թե իր համար, այլ Աստծո, նա առաջնորդվում է Տիրոջ կողմից։
Այդ մասին գրված է Պողոս առաքյալի՝ հռոմեացիներին ուղղված թղթում․ «Որովհետև նրանք, որ առաջնորդվում են Աստծո Հոգով, նրանք են Աստծո որդիներ․ քանի որ չստացաք ծառայության հոգին վերստին երկյուղի մեջ ընկնելու համար, այլ ստացաք որդեգրության հոգին, որով աղաղակում ենք՝ Աբբա Հայր» (Հռոմ. Ը 14-15)։

Ոմանք ինչ-որ ճիշտ ու ստույգ բանի մասին իմանալուց հետո ասում են․ «Ավելի լավ էր` ես դա չիմանայի։ Ես ինձ լավ ու հանգիստ էի զգում, իսկ հիմա ի՞նչ պետք է անեմ»։ Այսպես մտածողը կարծում էր, թե ամեն հարցում ճիշտ էր վարվում, և հանկարծ պարզվում է, թե որքան սխալ է եղել և որքան դաժանաբար խաբվել է։
Սիրաքի գրքի 19-րդ գլխի 4-րդ համարում գրված է․ «Ով փութկոտ է հավատալու մեջ, նա թեթևամիտ է, և ով հանցանք է գործում, մեղանչում է իր հոգու դեմ»։

«Աստված է բարու դիմաց վճարողը»։ Ասացվածքի իմաստն այն է, որ եթե լավություն անես, այն քեզ հետ կգա։ Աստված ամեն ինչ տեսնում է և լավ գործերի համար քեզ անպայման կպարգևատրի ինչ-որ լավ բանով։ Հոգևոր իմաստով բարիք է այն, ինչ ազնիվ է ու օգտակար, այն ամենը, ինչ մարդու, քաղաքացու, ընտանիքի տղամարդու պարտականությունն է և վատի ու չարի հակառակը։