Այս մյուզիքլը տարագիրներով բնակեցված Նյու Յորքի արևմտյան` Վեսթսայդյան թաղամասերի վերահսկման իրավունքի համար հակամարտող երկու խմբերի` սպիտակամորթների հետնորդներ «հրթիռների» և պուերտոռիկացի «շնաձկների» պայքարի մասին է: Թեև այստեղ կրկնվում են Շեքսպիրի «Ռոմեո և Ջուլիետ» ողբերգության բախումները, սակայն այս պատմությունն ավելի սրտառուչ է և հուզական: Մինչև վերջին վայրկյանն ուզում ես հուսալ, որ գործողությունների ընթացքը կշեղվի մեծ դրամատուրգի նախանշած ողբերգական ավարտից: Բայց կյանքը երբեմն ավելի դաժան է...

Ստրավինսկին այս բալետը գրել է Փարիզում գտնվող ռուսական բալետի ստուդիայի հանրաճանաչ տնօրեն Սերգեյ Դյագիլևի պատվերով: Բալետի դիպաշարի հիմքում ընկած են արքայազն Իվանի, հրեղեն հավքի ու գորշ գայլի, Անմահ Կոշչեյի ու արքայադուստր Հուրի Փերիի մասին ռուսական ժողովրդական հեքիաթները:

Հաղորդումը ներկայացնում է Ռիխարդ Վագների «Տանհոյզեր» օպերան՝ հիմնված գերմանական միջնադարյան ավանդապատումների վրա: Լիբրետտոն գրել է հենց Ռիխարդ Վագները: Միջնադարյան առասպելներից և ասքերից փոխառված օպերայի դիպաշարը հանդիսատեսին տեղափոխում է ֆեոդալա-ասպետական հեռավոր ժամանակներ և պարունակում է որոշակի միստիցիզմ։ «Տանհոյզերում» ցուցադրվում է մարդկային, երկրային, հողեղեն զգացմունքների ազատ արտայայտման համար պայքարը, որը հակադրվում է քրիստոնեական ճգնավորական բարոյականությանը։

Հաղորդաշարի հերթական թողարկումը հրավիրում է ունկնդրել Պեոտր Չայկովսկու «Պիկովայա դամա» օպերան ՝ ըստ Ալեքսանդր Պուշկինի համանուն վիպակի:

Հաղորդումը ներկայացնում է Սերգեյ Պրոկոֆևի «Սեր առ երեք նարինջ» օպերան: Լիբրետոն գրել է Սերգեյ Պրոկոֆևն ըստ իտալացի թատերգակ Կարլո Գոցցիի համանուն դրամատիկական հեքիաթի: Օպերան առաջին անգամ բեմադրվել է 1921 թվականի դեկտեմբերի 30-ին Չիկագոյում, ֆրանսերեն լեզվով:

Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտի «Ֆիգարոյի ամուսնությունը» երգիծական օպերայի դիպաշարի հիմքում Պիեր Բոմարշեի «սկանդալային կատակերգությունն է», որն Ավստրիայի կայսր Յոզեֆ Երկրորդի կողմից արգելվել էր հակաֆեոդալական ազատամտության համար: Օպերան, որը Մոցարտը գրել է մի քանի ամսվա ընթացքում, դարձավ լիբրետոյի հեղինակ Լորենցո դա Պոնտեի հետ կոմպոզիտորի ստեղծագործական համագործակցության առաջին փորձը, որին հաջորդեցին «Դոն Ժուան» և «Այդպես են վարվում բոլորը» օպերաները:
Պրեմիերան տեղի է ունեցել Վիեննայի Արքունական թատրոնում 1786 թվականի մայիսի 1-ին իտալերենով:

«Անուշ» օպերան մասնագետները բնորոշեցին որպես առաջին ազգային օպերա: Այն հանդիսատեսներին ներկայացվեց 1912 թ. Ալեքսանդրապոլում, սիրողական խմբի ուժերով, բայց օպերայում հնչող մեղեդիներն արագորեն տարածվեցին ու սիրվեցին ժողովրդի կողմից: Հայ մեծանուն գրող և բանաստեղծ Հովհ. Թումանյանի համանուն պոեմի դիպաշարով և  կոմպոզիտորի լիբրետոյով գրված այդ օպերան սկիզբ դրեց հայկական օպերայի քնարական-կենցաղային ժանրի զարգացմանը: Ազգային վառ գույներով ստեղծված բազմաթիվ մեներգերը, զուգերգերը, խմբերգերը շուտով սկսեցին երգվել ժողովրդի կենցաղում և հնչել եթերում ու համերգային բեմերում` որպես համերգային փայլուն նմուշներ:

Հաղորդումը ներկայացնում է Պյոտր Չայկովսկու «Եվգենի Օնեգին» օպերան` ըստ Ալեքսանդր Պուշկինի համանուն չափածո վեպի: Վեպի դիպաշարը պարզ է և շատերին հայտնի. նրա կենտրոնում սիրային պատմություն է: Չայկովսկին իր ստեղծագործությունն անվանել է «Քնարական տեսարաններ»: Այն ներկայացնում է գյուղական համեստ, ազնվական ընտանիքի դստեր` Տատյանա Լարինայի ճակատագիրը: Օպերայում հերոսների բնութագրերը բացահայտվում են քնարական և դրամատիկական արիաների, ասերգերի և զուգերգերի միջոցով, իսկ հատապտուղ հավաքող աղջիկների խմբերգը նկարագրում է ժամանակի գյուղական կենցաղը:

Հաղորդումը ներկայացնում է Արամ Խաչատրյանի «Սպարտակ» բալետը, որում նկարագրված են մ.թ.ա. 74-71 թվականներին Հին Հռոմում ստրուկների ապստամբության դեպքերը` թրակիացի Սպարտակի առաջնորդությամբ։ Չորս գործողություններից բաղկացած մոնումենտալ այս ստեղծագործության լիբրետոյի հիմքում ազատության պայքարի համամարդկային գաղափարն է: Սպարտակի բարոյական գեղեցկությանը, հարուստ ներաշխարհին, վեհ ձգտումներին հակադրվում են իրավազրկության բռնությունն ու դաժանությունը մարմնավորող կերպարները։

Հաղորդումը ներկայացնում է Ջոակինո Ռոսսինիի «Մոխրոտը կամ առաքինության հաղթանակը» օպերան՝ գրված թե փոքրիկներին և թե մեծահասակներին քաջ ծանոթ «Մոխրոտը» հեքիաթի հիման վրա։ Օպերայի իտալերեն լիբրետոն գրել է Յակոպո Ֆերրետին:

Հաղորդումը ներկայացնում է ռուս կոմպոզիտոր Ալեքսանդր Դարգոմիժսկիի (1813-1869) «Ջրահարս» օպերան՝ ըստ Ալեքսանդր Պուշկինի համանուն անաւարտ դրամայի:

Ժամանակի ամենահայտնի լիբրետիստ Ֆելիչե Ռոմանին իտալացի կոմպոզիտոր Դոնիցետիի համար գրում է «Աննա Բոլեյնի» լիբրետոն: Սա Դոնիցետիի և Ռոմանիի երրորդ համատեղ աշխատանքն էր. կոմպոզիտորը Ռոմանիի լիբրետոների հիման վրա ստեղծել է տասը օպերա:
Օպերայի դիպվածաշարի հիմքում իտալացի բանաստեղծ կոմս Ալեսանդրո Պեպոլիի «Աննա Բոլեյն» և ֆրանսիացի հայտնի դրամատուրգ Մարի Ժոզեֆ Շենիեի «Հենրի ութերորդ» ողբերգություններն են:
Աննա Բոլեյնը պատմական կերպար է, Անգլիայի թագավոր Հենրի 8-րդ Թյուդորի երկրորդ կինը: 1536 թվականին Աննա Բոլեյնը մեղադրվում է ամուսնական անհավատարմության և հարազատ եղբոր հետ արյունապիղծ կապի համար: Նույն թվականի մայիսի 19-ին Թաուերում նրան գլխատում են:
«Աննա Բոլեյն» օպերայի առաջնախաղը տեղի է ունեցել 1830 թվականի դեկտեմբերի 26-ին Միլանի «Կարկանո» թատրոնում:

Յոհան Շտրաուս-որդու «Չղջիկ» երգիծական օպերետի լիբրետոն ստեղծվել է գերմանացի թատերագիր Յուլիուս Ռոդերիխ Բենեդիկսի «Բանտարկություն» կատակերգության հիման վրա: Դրամատուրգներ Հանրի Մելյակն ու Լյուդովիկ Հալևին փոքր-ինչ վերամշակել են Բենեդիկսի ստեղծագործությունը և գրել վոդևիլ:
Պիեսի հաջողությունը Փարիզում այնքան մեծ էր, որ Վիեննայի «Ան դեր Վին» թատրոնի տնօրեն Մաքսիմիլիան Շտայները որոշում է այն բեմադրել: Երկի վերափոխման աշխատանքը Շտայները հանձնարարում է ավստրիացի դրամատուրգ և կոմպոզիտոր Ռիխարդ Ժենեին: Բայց և այնպես, «Չղջիկը» հավանաբար չէր բեմադրվի, եթե Յոհան Շտրաուս-որդու ընկերներից մեկը չկարդար պիեսը: Վերջինս «Ան դեր Վին» թատրոնի տնօրենին առաջարկում է երաժշտությունը հանձնարարել Շտրաուսին:
Յոհանն Շտրաուս-որդին մեծ խանդավառությամբ է սկսում իր գործը: Լիբրետոն այնքան էր նրան դուր եկել, որ երաժշտությունը գրում է մեկուկես ամսում:

Ռուս կոմպոզիտոր Ռիմսկի-Կորսակովի այս օպերայի դիպաշարի հիմքում Նիկոլայ Գոգոլի «Սուրբ ծննդյան նախօրեի գիշերը» վիպակն է։ Լիբրետոն գրել է ինքը Նիկոլայ Ռիմսկի-Կորսակովը։ Կոմպոզիտորն իր օպերան գրել է հեքիաթի ոճով՝ այն հարստացնելով երևակայական տարրերով, ինչպես  նաև ներառելով լիբրետոյում հեթանոսական հնագույն ասույթներ, որոնցով հարուստ էին ռուսական գեղջկական կենցաղային ծեսերը։
«Սուրբ ծննդյան նախօրեի գիշերն» առաջին անգամ հանդիսատեսին ներկայացվել է 1895 թվականի նոյեմբերի 28-ին Մարիինյան թատրոնում։

Օպերայի լիբրետտոն գրել է Լուիջի Իլլիկան ըստ գերմանացի գրող Վիլհելմինա ֆոն Հիլլերի «Վալլի ուրուրը. դեպք Տիրոլյան Ալպերում» վեպի: Օպերան առաջին անգամ բեմադրվել է 1892 թվականի հունվարի 20-ին Միլանի «Լա Սկալա» օպերային թատրոնում և մեծ հաջողություն ունեցել:

Սա իսպանացի կոմպոզիտոր Ֆալայի առաջին օպերան է: Նա այն գրել է 1904 թվականի օգոստոսից մինչև 1905 թվականի մարտը:
«Կարճ կյանք» օպերան առաջին անգամ հանդիսատեսին ներկայացվել է 1913 թվականին ապրիլի 1-ին Նիցցայում, ֆրանսերեն թարգմանությամբ:

Գերմանացի կոմպոզիտոր Կարլ Օտտո Էրենֆրիդ Նիկոլայիի «Վինձորի զվարճասեր կանայք» օպերայի հիմքում անգլիացի դրամատուրգ Վիլյամ Շեքսպիրի համանուն կատակերգությունն է (1597 թ.): Օպերան առաջին անգամ հանդիսատեսին ներկայացվել է 1849 թվականի մարտի 9-ին Բեռլինի պալատական (այժմ՝ պետական) օպերայում, հեղինակի ղեկավարությամբ:

1893 թվականին, Գուստավ Ֆլոբերի «Հերովդիա» վիպակով ներշնչված, իռլանդացի գրող հանրաճանաչ դերասանուհի Սառա Բերնարի համար Օսկար Ուայլդը գրում է մեկ գործողությամբ «Սալոմե» ողբերգությունը: Այն մեծ հաջողությամբ բեմադրվում է Եվրոպայի թատրոններում ու լայնորեն տարածվում: Գերմանացի կոմպոզիտոր Ռիխարդ Շտրաուսն այս ողբերգությունն առաջին անգամ դիտել է Բեռլինում 1903 թվականին:
Արտասովոր Արևելքը, Հերովդեսը՝ որպես պատմական անձ, Սալոմեի հրեշավոր, անբարո կերպարի հակադրությունը Հովհաննես Մկրտչի՝ նույն ինքը ողբերգության հերոս Իոկանաանի առաքինությանն ու աստվածպաշտությանը, ներշնչում են Շտրաուսին այս գործի հիման վրա օպերա գրել:

Այս ստեղծագործությունը ֆրանսիացի կոմպոզիտոր Մասկանին գրել է 1888 թվականին հրատարակիչ Էդուարդո Սոնցոնիոյի հայտարարած մրցույթին մասնակցելու համար:
Մասկանին վերջին պահին է տեղեկանում կայանալիք մրցույթի մասին և իսկույն դիմում է իր ընկերոջ` պոետ Ջովաննի Տարջոնի-Տոցետտիի օգնությանը: Վերջինս էլ Ջովաննի Վերգայի «Գեղջկական պատիվ» նովելի դիպաշարի հիման վրա ստեղծում է համանուն օպերայի լիբրետոն: Նրան այս հարցում օգնում է նաև իտալացի լիբրետիստ Գվիդո Մենաշին: 1890 թվականի մարտին հայտարարվում է մրցույթի հանձնաժողովի որոշումը, համաձայն որի՝ հաղթողներ են ճանաչվում Նիկոլո Սպինելլիի «Լաբիլիա», Վինչենցո Ֆերոնիի «Ռուդելլո» և Պիետրո Մասկանիի «Գեղջկական պատիվ» օպերաները:
Օպերան առաջին անգամ հանդիսատեսին է ներկայացվել 1890 թվականի մայիսի 17-ին Հռոմում:

Ֆրանսիացի կոմպոզիտոր Ժորժ Բիզեի այս օպերայի լիբրետտոյի հեղինակներն են Էժեն Կորմոնն ու Միշել Կարեն։ «Մարգարիտ որոնողներն» առաջին անգամ ներկայացվել է 1863 թվականի սեպտեմբերի 30-ին Փարիզի Լիրիկական թատրոնում։ Երիտասարդ կոմպոզիտորին, որն այդ ժամանակ դեռ 25 տարին չէր բոլորել, բուռն ծափահարում էին. հանդիսատեսը, բացի երգիչներից, բեմ էր հրավիրել նաև Բիզեին։