

Գրական ընտրանի
Հաղորդաշարը անդրադառնում է 20-րդ դարի մեծանուն գրողներին եւ նրանց առավել հայտնի գործերին, ժամանակակից հայ գրողների անցած ուղուն եւ նրանց գրական վաստակին:
- Հեղինակ` Անի Փաշայան


Ֆրանց Կաֆկա, «Դղյակ»
Հաղորդումը նվիրված է Ֆրանց Կաֆկայի հայտնի «Դղյակ» վեպին: 1922 թվականին գրված այս վեպը այսօր էլ մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում իր խորհրդավորությամբ և անսպասելի լուծումներով: Հիմքում անհատի և հասարակության խոր հակասությունն է: Կ.-ն նման է «Դատավարություն» վեպի Յոզեֆ Կ.-ին, սակայն այստեղ ավելի է ընդգծվում արվեստագետի խոր դժգոհությունը հասարակական սովորույթներից ու պետական օրենքներից:


Էզրա Փաունդ
Հաղորդումը նվիրված է անգլոամերիկյան «իմաժիզմ» կոչվող բանաստեղծական դպրոցին և հատկապես նրա հիմնադիրներից մեկին՝ բանաստեղծ, գրականության տեսաբան և գրական քննադատ Էզրա Փաունդին։ Նրա արվեստով ներկայանում է ամերիկյան մոդեռնիստական բանաստեղծությունը, որովհետև որպես գրաքննադատ և ամսագրերի խմբագիր, ինչպես նաև անթոլոգիաներ կազմող՝ նա մեծ դեր խաղաց ամերիկյան և եվրոպական մոդեռնիստական գրականության զարգացման և տարածման գործում:


Ֆրանց Կաֆկա
Հաղորդումը նվիրված է գերմանալեզու խոշոր արձակագիր Ֆրանց Կաֆկային և հատկապես նրա «Դատավարություն» վեպին, որի մասին ցայսօր գրվել է շուրջ վեց հազար գրականագիտական հոդված: Մոդեռնիզմի հետևորդ Կաֆկան նոր արտահայտչամիջոցներ ավելացրեց արձակի պատումին՝ խորհրդանիշներով և գաղափարական հագեցվածությամբ:


Թոմաս Ման
Հաղորդումը նվիրված է գերմանացի գրող, վիպագիր, էսսեիստ, գրաքննադատ, նոբելյան մրցանակակիր Թոմաս Մանին և հատկապես նրա «Կախարդական լեռը» վեպին: Այս վեպն առանձնանում է փիլիսոփայական խոր վերլուծությամբ: «Բուդենբրոկներ»›, «Դոկտոր Ֆաուստուս», «Հովսեփը և նրա եղբայրները» վեպերի հեղինակին խորապես հետաքրքրել են ժողովրդի ազգային ցավն ու ճակատագիրը, մարդկությանը սպառնացող բոլոր վտանգները, նրա սեփական ժամանակը:


Ռաբինդրանաթ Թագոր
Հաղորդումը նվիրված է հնդիկ գրող, բանաստեղծ և հասարակական գործիչ, արվեստաբան, նկարիչ, երգահան, դրամատուրգ, նոբելյան մրցանակակիր Ռաբինդրանաթ Թագորին, ով առաջինը հասկացավ Հնդկաստանում, որ արվեստը պիտի սերտորեն կապված լինի ժողովրդի հետ: Բացահայտելով հնդկական ազգային բնավորության կարևորագույն գծերը և ուշադրությունը սևեռելով համազգային խնդիրներին՝ Թագորը ձգտեց բարձրացնել հասարակ մարդուն, ներշնչել ընթերցողին՝ հարգանք և սեր տածելու ժողովրդի հանդեպ, ինչի համար նա ուղիներ փնտրեց իր ստեղծագործություններում, սովորեց ժողովրդական երգեր, պարեր, այսպիսով՝ հմտորեն օգտագործեց ժողովրդական քանքարը:


Թեոդոր Դրայզեր
Հաղորդումը նվիրված է ամերիկյան գրականության խոշոր ներկայացուցիչ Թեոդոր Դրայզերին, ով շարունակեց Մարկ Տվենի, Ֆրենկ Նորիսսի, Հենրի Ֆուլլերի գրական ավանդույթները: Նա մեծ համարձակությամբ և առանց խնայելու էր խոսում Միացյալ Նահանգների մասին ստեղծված կեղծ առասպելի դեմ: Նրան մեծ համբավ են բերել հատկապես նրա ամենահայտնի վեպը՝ «Ամերիկյան ողբերգությունը», «Հանճարը»՝ արվեստագետի և արվեստների ճակատագրի մասին նրա հայտնի վեպը, որի հերոսը վաճառում է իր տաղանդը, ինչպես և «Ցանկության եռերգությունը», որի գլխավոր հերոսն ամենից կարևորը համարում է իր ցանկությունների օրենքը:


Էռնեստ Հեմինգուեյ
Հաղորդումը նվիրված է վիպագիր, նոբելյան մրցանակակիր Էռնեստ Հեմինգուեյին և նրա նշանավոր «Ծերունին և ծովը» վիպակին, որ լույս տեսավ 1952-ին: Վեպ մարդու, կյանքի պայքարի, պարտության և հաղթանակի մասին, վեպ, որն ազդեց աշխարհի լավագույն գրականությունների վրա։


Ալբեր Քամյու
Հաղորդումը նվիրված է արձակագիր, դրամատուրգ, էսսեիստ, փիլիսոփա-էքզիստենցիալիստ, նոբելյան մրցանակակիր Ալբեր Քամյուին, ում գրական ճանաչում բերեցին հատկապես «Ժանտախտը» և «Օտարը» վեպերը, որոնցում պատկերեց աբսուրդի իրականությունը՝ արժևորելով մարդուն՝ նրա ճակատագրով, աններդաշնակությամբ, հուզումներով և ողբերգականությամբ: Նրա գրական ժառանգության մեջ կարևոր տեղ ունի «Սիզիփոսի առասպելը» էսսեն, որ փիլիսոփայական խոր վերլուծությունների և ընդհանրացումների համադրումով նոր խոսք է 20-րդ դարի արձակում:


Դեյվիդ Հերբերտ Լոուրենս
Հաղորդումը նվիրված է անգլիական գրականության մեջ հատկապես նորարարությամբ աչքի ընկած վիպագիր, նովելիստ, էսսեիստ Դեյվիդ Հերբերտ Լոուրենսին։ Նրա ամենամեծ ցանկությունը մարդուն ազատ և բնական տեսնելն էր: ‹‹Որդիներ և սիրեցյալներ››, «Սիրահարված կանայք», «Ծիածան» վեպերը մեծ ճանաչում բերեցին գրողին: Բայց հատկապես մեծ հաջողություն ունեցավ Լոուրենսի վերջին վեպը՝ «Լեդի Չաթերլիի սիրեցյալը»։


Թոմաս Էլիոթ
Հաղորդումը նվիրված է անգլիական մոդեռնիզմի վառ ներկայացուցիչ, նորարար- բանաստեղծ, արվեստի տեսաբան, մշակույթի պատմաբան, դրամատուրգ և գրաքննադատ, Նոբելյան մրցանակակիր Թոմաս Էլիոթին, ով 20-րդ դարի բավական կնճռոտ մի ժամանակահատվածում ստեղծեց արժեքավոր շատ ստեղծագործություններ` «Սնամեջ մարդիկ», «Մեռյալ երկիրը», որ մեծ ճանաչում բերեցին գրողին, ինչպես նաև «Չորս կվարտետ» թատերական պիեսը, «Մոխրոց չորեքշաբթին», «Փրուֆրոք և այլ դիտմունքներ» շարքը:


Ուիլյամ Ֆոլքներ
Հաղորդումը նվիրված է ամերիկյան խոշորագույն արձակագիր, Նոբելյան մրցանակակիր Ուիլյամ Ֆոլքներին, հատկապես նրա «Շառաչ և ցասում» վեպին՝ գրված 1929 թվականին: Սա գրողի ամենասիրելի վեպն է, որը նա անվանել է «իմ ամենափայլուն պարտությունը»: Քոմփսոնների ընտանիքի անկմամբ՝ մեծ գրողն արտայայտել է խոր կարեկցանք մարդկային ցավի և ողբերգության հանդեպ:


Ֆեդերիկո Գարսիա Լորկա
Հաղորդումը նվիրուած է իսպանացի գրող, բանաստեղծ, դրամատուրգ Ֆեդերիկո Գարսիա Լորկային, ով իր չափազանց կարճ կյանքի ընթացքում ստեղծեց գրական մնայուն արժեքներ: Յատկապես «Գնչուական ռոմանսներ» շարքով նա զարգացրեց իսպանական պոեզիայի ազգային ակունքները, իսկ դրամատուրգիական նորարարություւններով խթանեց իսպանական ազգային թատրոնի զարգացումը:


Ջեյմս Ջոյս
Հաղորդումը նվիրված է անգլիացի գրող Ջեյմս Ջոյսի գրական գործունեությանը և հատկապես նրա նշանավոր «Ուլիսես» վեպին, որ համաշխարհային ճանաչում բերեց մեծ գրողին:


Զրույց Մարգարիտա Վարդանյանի հետ
Ինչ է մտածում դեղագետը բանաստեղծության մասին և ինչպես է վերաբերվում գրականությանը և արվեստին: Նրա «Մի բուռ աստղային փոշի» ժողովածուն ներկայացնում է այսօրվա իրականությունը և կին-արվեստագետին: Արդի պոեզիայում հատկապես առանձնացնում է Ավագ Եփրեմյանին, Էդուարդ Հարենցին…


1920-30-ականների բրազիլական արձակ
20-րդ դարի 20-30-ականների ընթացքում ստեղծված գրականությունը հիմք դրեց արդի բրազիլական վիպագրության վերելքին, որին նպաստեցին Լինս դու Ռեգուն, Կեյրուսը, Ռամուսը, Ամադուն և այլք: Նրանք իրատեսորեն պատկերեցին աշխատավորների կյանքը, նյութական և ֆիզիկական զրկանքները, պլանտացիաներում տիրող մթնոլորտը և շահագործվողների ընդվզումները…


Զրույց Աշոտ Հովսեփյանի հետ
Արձակագիր, հրապարակախոս Աշոտ Հովսեփյանի «Հերվան ձյունի փնտրտուք» ժողովածուն ամբողջովին արտացոլում է ժամանակը, Հայաստանի համար ծանր 1990-ականները, որոնք խոր հետք թողեցին երկրի կյանքում: Գրողը կանխատեսել է նաև այսօրվա հայկական իրականության արատները, գրականություն բերել հետաքրքիր կերպարների մի ամբողջ պատկերասրահ…


Շառլ Ազնավուր
Հաղորդումը նվիրված է բանաստեղծ, գրող Շառլ Ազնավուրին, որի «Ազնավուրը Ազնավուրի մասին» գիրքն այսօր էլ կարդացվում է մեծ հետաքրքրությամբ:


Հերման Հեսսե
Հաղորդումը նվիրված է գերմանացի նշանավոր գրող Հերման Հեսսեի գրական գործունեությանը և հատկապես մեծ ճանաչման արժանացած «Տափաստանի գայլը» վեպին:


Զրույց Հասմիկ Պապյանի հետ
Մեծ երգչուհին հատուկ վերաբերմունք ունի գրական տեքստի, գրականության նկատմամբ: Կաֆկային գերմաներենով ընթերցելը մեծ բավականություն է պատճառել: Երգչուհու սեղանին են միշտ Հրանտ Մաթևոսյանի գրքերը: Հարազատ են նաև արդի հայ գրողները՝ Ալիս Հովհաննիսյան, Հովհաննես Երանյան…


Արթուր Միլլեր
Ամերիկացի նշանավոր դրամատուրգ և արձակագիր Արթուր Միլլերն իր պիեսների միջոցով ցույց տվեց ժամանակակից մարդու` անհատի ողբերգության ակունքները՝ հասնելով մեծ ընդհանրացումների և այդպիսով վերաստեղծելով մարդու հավատն ապագայի հանդեպ: